پرسشنامه 12 سوالی سلامت عمومی (GHQ-12)

معرفی آزمون

این پرسشنامه در سال 1972 توسط توسط گلدبرگ و هیلر [2] (1979) به منظور شناسایی اختلالات روانی در مراکز و محیط های مختلف تدوین شده است. سوال های پرسشنامه که به بررسی وضعیت روانی فرد در چهار هفته (یک ماه) اخیر می پردازد، در برگیرنده نشانه هایی مثل افکار و احساسات نابهنجار و جنبه هایی از رفتار قابل مشاهده می باشد. به همین جهت سوال ها بر موقعیت «اینجا و اکنون» تأکید دارد. به اعتراف بسیاری از پژوهشگران، پرسشنامه سلامت عمومی شناخته شده ترین ابزار غربالگری تا کنون در دنیای روان پزشکی و علوم رفتاری و روانشناسی است که تأثیر شگرفی بر پیشرفت پژوهش ها داشته است. این پرسشنامه به صورت فرم های 60، 30، 28 و 12 سوالی است که فرم 28 سوالی و فرم 12 سوالی هم در ایران و هم در سایر کشورها کاربرد بسیار داشته است. پرسشنامه سلامت عمومی (12 سوالی)، شامل 12 سوال از 60 سوال پرسشنامه اصلی است که همانند فرم های دیگر، هر یک از سوال های آن شدت مشکلات روانی را در چند هفته اخیر می سنجد.

روش نمره گذاری و تفسیر

این آزمون12 سوال دارد و دارای دو خرده مقیاس نشانه های سلامت روانی مثبت و نشانه های اختلال روانی بوده که معمولاً بصورت اصلاً، در حدمعمول، بیشتر از حد معمول و خیلی بیشتر از حد معمول نمره گذاری می شود.ونوعی سنتی گلدبرگ که به صورت (0-0-1-1) است. یعنی گزینه های الف و ب نمره صفر و گزینه های ج و د نمره یک می گیرند. در این صورت حداکثر نمره آزمودنی در پرسشنامه سلامت عمومی (12 سوالی)، برابر با 12 خواهد شد.

عامل اول(12،6،10،4،3،2) نشانه های سلامت روان مثبت

عامل دوم(1،8،9،11،7،5)نشانه های اختلال های روانی

پایایی و روایی

برای بررسی پایایی پرسشنامه،عبادی و همکاران (1389)، مطالعه ای را با هدف بررسی پایایی و روایی پرسشنامه 12 سوالی سلامت عمومی به عنوان ابزاری جهت سنجش وضعیت بهداشت روانی جوانان و سایر اقشار جامعه ایرانی طراحی و اجرا کردند. پس از ترجمه نسخه اصلی پرسشنامه از زبان انگلیسی به فارسی با استفاده از روش ترجمه استاندارد، پایایی و روایی آن مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش نمونه گیری آسان 748 نفر از جوانان 18 تا 25 ساله ایرانی به عنوان نمونه انتخاب گردیده و پرسشنامه مذکور را تکمیل نمودند. متوسط سن پاسخ دهندگان 21٫1 سال (با انحراف معیار 2٫1 بوده)، اکثریت آنان را زنان (76 درصد)، افراد مجرد (84 درصد) و دانشجویان (51 درصد) تشکیل می دادند. با توجه به شیوه نمره گذاری پرسشنامه که ما بین صفر (وضعیت مطلوب) تا 12 (وضعیت نامطلوب) متغیر است، میانگین نمره پاسخ دهندگان 3٫7 (با انحراف معیار 3٫5) به دست آمد. برای بررسی پایایی پرسشنامه، ثبات داخلی ابزار (پرسشنامه)، با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی شد که در نتیجه این ضریب، 0٫87 محاسبه گردید.

روایی پرسشنامه نیز، با استفاده از روش تحلیلی «مقایسه گروه های شناخته شده»مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون تحلیل واریانس در بررسی نمره پرسشنامه سلامت عمومی و وضعیت کلی کیفیت زندگی (به عنوان متغیر گروهی) نمایانگر تفاوت های قابل ملاحظه ای بین گروه ها بود، به این صورت که افراد دارای وضعیت بهتر کیفیت زندگی، در پرسشنامه سلامت عمومی حایز نمرات پایین تری گردیده، از سوی دیگر، افراد دارای کیفیت زندگی «خیلی بد» تا «بد» به صورت معناداری از پرسشنامه سلامت عمومی نیز نمره بالایی کسب کردند(F=%58.6, P

پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-12)

لطفا این قسمت را بدقت مطالعه کنید:

میخواهیم درباره کسالت و ناراحتیهای پزشکی و اینکه سلامت عمومی شما در طی یک ماه گذشته تا به امروز چگونه بوده است اطلاعاتی بدست آوریم. لطفاً در تمامی سئوالات زیر پاسخی را که فکر می کنید با وضع شما بیشتر مطابقت دارد مشخص کنید. به خاطر داشته باشید که ما میخواهیم درباره ناراحتیهای اخیر شما اطلاعاتی بدست آوریم، نه مشکلات و ناراحتیهایی که در گذشته داشته اید سعی کنید به تمامی سئوالات پاسخ دهید و جواب خود را در محل مربوط با علامت ضربدر مشخص فرمائید. از همکاری شما بسیار متشکریم.

گزینه ها 1-اصلاً 2- در حد معمول 3- بیشتر از حد معمول 4- خیلی بیشتر از حد معمول

1 آیا در چند هفته گذشته، به دلیل نگرانی زیاد دچار بیخوابی شده اید؟

2 آیا در چند هفته گذشته، قادر به تمرکز بر کارها و امور خود بوده اید؟

3 آیا در چند هفته گذشته، احساس کردهاید که نقش مفیدی در انجام کارها داشته اید؟

4 آیا در چند هفته گذشته، قادر به تصمیمگیری در امور خود بودهای د؟

5 آیا در چند هفته گذشته، احساس کردهاید که دائماً تحت فشار هستید؟

6 آیا در چند هفته گذشته، قادر به روبهرو شدن با مشکلات خود بوده اید؟

7 آیا در چند هفته گذشته، احساس افسردگی و غمگینی داشتهاید؟

8 آیا در چند هفته گذشته، احساس اعتماد به نفس خود را از دست داده اید؟

9 آیا در چند هفته گذشته، خود را آدم بیارزشی پنداشته اید؟

10 آیا در چند هفته گذشته، رویهم رفته نسبت به زندگی احساس خرسندی داشته اید؟

11 آیا در چند هفته گذشته، احساس نمودهاید که نمی توانید بر مشکلات خود فائق آیید؟

12 آیا در چند هفته گذشته، از فعالیتهای روزمره خود لذت برده اید؟

[1] - General Health Questionnaire=GHQ-12

[2] - Goldberg & Hiller