برآورد و تشخیص مدل در sem

برآورد مدل
ما خواهان به دست آوردن برآوردهایی برای هر یک از پارامترهای تعیین شده در مدل هستیم که ماتریس کواریانس نظری را تولید می کنند. برآورد پارامترها باید به کیفیتی باشد که نزدیکترین ماتریس به ماتریس کواریانس نمونه ای باز تولید شود. هنگامی که تفاضل ماتریس کواریانس نمونه ای و ماتریس کواریانس نظری برابر صفر شود آنگاه مقدار آماره کای اسکوئر مدل برابر صفر خواهد شد که نشان می دهد برازش مدل با داده ها کامل است. فرآیند برآورد شامل به کار بردن یک تابع برازش ویژه برای به حداقل رساندن تفاوت بین ماتریس کواریانس نمونه ای و نظری است. چندین تابع برازش یا روش برآورد در دسترس اند. برخی روش های اولیه شامل حداقل مربعات معمولی، وزنی و روش حداکثر درستنمایی است.
آزمون مدل
پس از آنکه برآورد پارامترها برای یک مدل تدوین شده بدست آمد پژوهشگر باید تعیین کند که داده ها تا چه حد با مدل برازش دارند؟ به بیان دیگر تا چه اندازه مدل نظری به وسیله داده های نمونه ای گرد آوری شده حمایت می شود؟ دو شیوه برای بررسی برازش مدل وجود دارد. شیوه اول ملاحظه برخی آزمون های عمومیت یافته برای برازش کل مدل است. شیوه دوم بررسی برازش پارامترهای منفرد در هر یک از اجزای مدل است.
شیوه اول: آزمون های کل مدل در مدل سازی معادله ساختاری را به عنوان معیارهای برازش مدل می شناسیم. متفاوت با بسیاری از روش های آماری که دارای یک شاخص برازش منفرد و توانمندی هستند (مثلا آزمون F در آنالیز واریانس یک راهه). در مدل سازی معادله ساختاری بسیاری از شاخص های برازش مدل وجود دارد که هنوز هم به طور فزاینده ای در حال گسترش هستند. بسیاری از این شاخص ها بر مبنای مقایسه ماتریس کواریانس مدل نظری و با ماتریس کواریانس نمونه ای قرار دارند. اگر دو ماتریس کواریانس نظری و نمونه ای در بیشتر عناصر به هم شبیه بودند می توان گفت که داده ها با مدل نظری برازش دارند.در ادامه شاخص های برازش مدل را بیان خواهیم کرد.
شیوه دوم: ملاحظه پارامترهای منفرد از مدل مورد بررسی است. سه ویژگی اصلی از پارامترهای منفرد می توانند مورد بررسی قرار گیرند. اول این که آیا یک پارامتر آزاد به طور معناداری با صفر تفاوت دارد؟ هنگامی که برآورد پارامترها به دست می آید، خطاهای معیار نیز برای هر برآورد محاسبه می شوند. نسبت پارامتر برآورد شده به خطای برآورد می تواند به عنوان یک مقدار بحرانی تعریف شود که به طور مفروض دارای توزیع نرمال است. اگر مقدار بحرانی از مرز مقدار مورد انتظار در سطح آلفای مشخص عبور کرد(به عنوان مثال 1.96 برای یک آزمون دو سویه در سطح 0.05) آنگاه آن پارامتر دارای تفاوت معنادار با صفر است. برآورد پارامتر، خطای معیار، مقدار بحرانی به طور معمول در خروجی ها برای یک مدل تدارک دیده شده است.
دوم این که آیا علامت پارامتر با آنچه که به لحاظ نظری مورد انتظار است هماهنگ بوده؟به عنوان مثال اگر انتظار داشتیم که سطح آموزش بالاتر با سطح بالاتر درآمد همراه باشد آیا یک برآورد با علامت مثبت این انتظار را تایید می کند؟
سوم اینکه برآورد پارامترها باید دارای معنا و مفهوم باشند. به عبارتی باید در دامنه مقادیر مورد انتظار باشند. مثلا واریانس ها نباید منفی باشند یا ضریب همبستگی نباید بزرگتر از 1 باشند. پس همه پارامترهای آزاد باید در جهت مورد انتظار، به لحاظ آماری متفاوت از صفر و دارای معنا و مفهوم باشند.

آزمون کلمات فراخوان یونگ

Jung’s La Projection Associative

فهرست اول

فهرست دوم

بهرامی، هادی. آزمون های فرافکن شخصیت. انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی

تفاوت تحلیل خوشه ای و تحلیل تشخیصی چیست؟

در تحلیل تشخیصی گروهها(خوشه ها) از قبل تشکیل شده اند و هدف از تحلیل آن است که ترکیب خطی آن دسته از متغییرهای مستقلی که گروهها را به بهترین نحو از همدیگر تفکیک می کنند تعیین شود، اما در تحلیل خوشه ای گروهها از قبل تعیین نشده اند بلکه هدف این است که بهترین روشی را که بتوان از طریق آن پاسخگویان (یا متغییرها) را در گرههایی مشخص خوشه بندی کرد تعیین شود.

سوالی که بیشتر دوستان می پرسند مربوط به بررسی استقلال (یا همبستگی) متغییرها از طریق نرم افزار اس پی اس اس است. به این منظور باید به مقیاس داده ها توجه داشت به طور کلی برای بررسی استقلال دو متغیییر پیوسته از Bivariate Correlations، متغییرهای طبقه ای از Crosstabs، متغییر پیوسته و طبقه ای از فرمان Means. برای بررسی نرمال بودن متغییرهای پیوسته از فرمان Explore و بررسی توزیع چند جمله ای از فرمان Chi-Square Test استفاده می شود.

پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر
Allen & Meyer's Organizational Commitment Questionnaire
این پرسشنامه شامل 24 جمله توصیفی است. شما باید قضاوت کنید که هر جمله با چه فراوانی در مورد شما صدق می کند. جهت پاسخگویی، از مقیاس درجه بندی زیر استفاده کنید:
1= بسیار مخالفم... 2= نسبتا مخالفم...3= کمی مخالفم... 4= نظری ندارم... 5= کمی موافقم... 6= نسبتا موافقم... 7= بسیار موافقم
1. خیلی خوشحال می شوم که مابقی دوره خدمتم را در این سازمان بگذرانم.
2. از این که درباره سازمان محل کارم با افراد خارج از سازمان صحبت کنم. لذت می برم.
3. واقعا احساس می کنم که مشکلات این سازمان مشکل خود من است.
4. فکر کنم به سادگی می توانم به همان اندازه ای که به این سازمان علاقه دارم، به سازمان دیگری نیز دلبستگی پیدا کنم.
5. در سازمان محل کارم خود را عضوی از خانواده احساس نمی کنم.
6. از لحاظ عاطفی علاقه چندانی به این سازمان ندارم.
7. این سازمان برای من معنی و مفهوم شخصی بسیار زیادی دارد.
8. احساس تعلق زیادی نسبت به سازمان محل کار خود ندارم.
9. از عواقب ترک کردن کار فعلی خود بدون دسترسی داشتن به کار دیگر، ترسی به دل راه نمی دهم.
10. در حال حاضر ترک کردن محل کار برایم دشوار است. هر چند ممکن است به این کار نیز تمایل داشته باشم.
11. اگر هم اکنون تصمیم به ترک سازمان محل کارم بگیرم زندگیم به شدت از هم گسیخته می شود.
12. ممکن است هم اکنون ترک سازمان برایم بسیار پر هزینه و زیانبار باشد.
13. در حال حاضر، باقی ماندن در سازمان محل کارم به همان اندازه که ناشی از ضرورت است، ناشی از تمایل شخصی خودم نیز می باشد.
14. احساس می کنم احتمال پیدا کردن کار دیگر کمتر از آن است که فکر ترک کردن این سازمان را در سر بپرورانم.
15. یکی از عواقب جدی ترک کردن این سازمان کمبودکارهای موجود دیگر است.
16. یکی از دلایل اساسی ادامه کارم در این سازمان این است که ترک کردن آن؛ مستلزم از خود گذشتگی قابل ملاحظه ای است. چون ممکن است سازمان دیگر همه منافعی را که در این جا وجود دارد؛ تامین نکند.
17. فکر می کنم امروزه مردم بیش از حد سازمان یا محل کار خود را تغییر می دهند.
18. اعتقاد ندارم که شخص باید همیشه به محل کارش وفادار بماند.
19. به نظر من تغییر سازمان محل کار به هیچ وجه کاری غیر اخلاقی نیست.
20. یکی از دلایل اصلی ادامه کارم با این سازمان آن است که به اعتقاد من وفاداری مهم می باشد. بنابراین خود را ملزم می دانم در این سازمان باقی بمانم.
21. در صورتی که در جای دیگر کار بهتری به من پیشنهاد شود، ترک کردن سازمان محل کارم را صحیح می دانم.
22. اعتقاد به ارزش اخلاقی و وفادار ماندن به یک سازمان به من آموخته شده است.
23. روزگاری که مردم بیشترین مدت زندگی شغلی خود را در یک سازمان می ماندند؛ اوضاع بهتر بود.
24. دیگر معقول نیست که فردی بخواهد به عنوان طرفدار پروپا قرص سازمان معروف باشد.
ساعتچی؛ محمود. کامکاری؛کامبیز. عسکریان؛ مهناز. آزمونهای روان شناختی. نشر ویرایش. 1389

مقیاس فشارزاهای شغلی واحد صنعتی
Industrial Unit Job stressors Scale
پرسشنامه توسط محمدرضا صفارزاده (1377) تدوین شده است.
لطفا عبارت زیر را که درباره عوامل فشارزای شغلی هستند به دقت مطالعه کنید و سپس یک از چهر گزینه هرگز، به ندرت، گاهی اوقات و اغلب اوقات را که وضعیت شما را بهتر توصیف می کند، انتخاب کنید.
1. عدم مشورت سرپرستان با کارکنان.
2. مدیریت ضعیف برخی از مسئولان.
3. اشکال در نظام طبقه بندی مشاغل.
4. عدم توجه مسئولان نسبت به مشکلات شخصی و خانوادگی کارکنان.
5. مشکلات مربوط به موقعیت جغرافیایی و محرومیت شهرستان محل خدمت.
6. عدم تناسب فضای منزل واگذار شده با تعداد عائله افراد.
7. عدم شناخت سرپرستان از سختی و مشکلات کارکنان.
8. مشکلات مربوط به موقعیت جغرافیایی و محرومیت شهرستان محل خدمت.
9. وجود گرمای بیش از حد در محیط کار.
10. عدم توجه به ارتقا و پیشرفت به موقع بعضی از کارکنان.
11. رفتار خشن و تحکم آمیز بعضی از مسئولان با زیردستان.
12. تبعیض از سوی سرپرستان در خصوص مزایای زیر دستان.
13. عدم توجه و احترام برخی از سرپرستان نسبت به زیردستان.
14. توزیع غیر عادلانه امکانات رفاهی.
15. ارزش گذاری کمتر از استحقاق بر کار افراد.
16. پایین بودن سطح تحصیلات برخی از سرپرستان.
17. عدم برنامه ریزی اساسی از سوی مدیریت برای آسایش کارکنان.
18. ضعیف بودن وجدان کاری در بین عده ای از کارکنان.
19. مشخص نبودن مسئولیت های کاری در بین عده ای ازکارکنان.
20. عدم توزیع عادلانه مسئولیت ها بین کارکنان با توجه به سوابق شغلی و میزان تحصیلات و غیره.
21. خرابی و قدیمی بودن ماشین آلات و نبودن قطعات یدکی مناسب برای آنها.
22. کم تجربه بودن برخی از سرپرستان.
23. خستگی ناشی از کار.
24. عدم اعتقاد برخی از مسئولان به ابتکار، نو آوری و گسترش فن آوری.
25. عدم وجود برنامه های ورزش صبحگاهی در محل کار.
26. تبعیض قائل شدن بعضی از سرپرستان در بین کارکنان.
27. پایین بودن سطح خدمات بهداشتی در محیط کار.
28. نامناسب بودن محل سکونت کارکنان.
29. عدم وجود تغذیه مناسب در محل کار.
30. مشخص نبودن جایگاه فرد یا حرفه وی در سازمان.
31. نداشتن خدمات رفاهی کافی.
32. اعمال فشار کاری زیاد از سوی برخی از سرپرستان به خاطر منافع و پیشرفت خود.
33. عدم توجه سرپرستان به درخواست های مرخصی ساعتی.
ساعتچی؛ محمود. کامکاری؛کامبیز. عسکریان؛ مهناز. آزمونهای روان شناختی. نشر ویرایش. 1389

پژوهشگران حوزه ی علوم اجتماعی در پیمایش های خود به مقیاس های چهار سطحی به نام استیونس روانشاس آمریکایی برخورد می کنند. این مقیاس ها عبارتند از مقیاس های اسمی، رتبه ای، فاصله ای و نسبی یا نسبتی. در این نگارش مقیاس های رتبه ای مورد بحث می باشند. برای تبدیل ویژگی های کیفی به داده های کمی از مقیاس هایی مانند مقیاس ترستون استفاده می شود که دارای یازده جریان است. بعد از این مقیاس مقیاس لیکرت توسط لیکرت ابداع شد. این مقیاس از گزینه های ترتیبی تشکیل یافته است که برای آنها فاصله ی برابر در نظر گرفته می شود. به دلیل ناپارامتری بودن داده ها باید پژوهشگر از آزمون های ناپارامتری استفاده کند. از آنجا که جواب هایی که پاسخ دهنده می دهد برای به سمت بهتر نشان دادن خود است، بنابراین تفاوتی بین عقیده ی اصلی پاسخ دهنده و ایده هایش که منجر به مشکلاتی در تجزیه تحلیل می شود وجود دارد. این مشکلات منجر به کاهش صحت و درستی و دقت نتایج می شود. نوعی از ابهام و اشتراک در گزینه ها وجود دارد که منجر به خطا در واریانس، انحراف و کاربرد تست می شود. در ادامه مقیاس 5 گزینه ای لیکرت مورد بررسی قرار می گیرد و از نظریه فازی برای رفع موانع آن استفاده می شود.

مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس

Depression‚ Anxiety‚ Stress Scale (DASS)

تعدادی از عبارت هایی که مردم برای تعریف خود از آنها استفاده می کنند در زیر آمده است. هریک از عبارتها را بخوانید و سپس با توجه به مقیاس زیر عددی را بنویسید که نشان می دهد شما همین الان، یعنی در این لحظه چه احساسی دارید. هیچ پاسخی درست یا غلط نیست. وقت زیادی را صرف هیچ عبارتی نکنید. بلکه پاسخی دهید که به نظرمی رسد به بهترین وجه احساسات شما را در حال حاضر توصیف می کند.

1= اصلا... 2= تا حدی... 3= متوسط... 4= زیاد

1. برایم مشکل است آرام بگیرم.

2. متوجه شده ام دهانم خشک می شود.

3. فکر نمی کنم بتوانم هیچ نوع احساس خوبی را تجربه کنم.

4. تنفس کردن برایم مشکل است.

5. برایم سخت است در انجام کار پیش قدم شوم.

6. به موقعیت هایم به طور افراطی واکنش نشان می دهم.

7. در بدنم احساس لرزش می کنم.

8. احساس می کنم انرژی روانی زیادی مصرف می کنم.

9. نگرانم که مبادا در بعضی موقعیت ها دچار ترس شوم یا به کار احمقانه ای دست بزنم.

10.احساس می کنم چیزی ندارم که منتظرش باشم.

11.خودم را پریشان و سر درگم احساس می کنم.

12.آرام بودن و در آرامش به سر بردن برایم مشکل است.

13.احساس دل مردگی و دل شکستگی دارم.

14.نسبت به هر چیزی که مرا از کار بازدارد بی تحمل و نابردبارم (صبر و تحمل ندارم).

15.احساس می کنم که هر لحظه ممکن است دچار ترس و وحشت شوم.

16.قادر نیستم درباره خیلی چیزها شور و اشتیاق از خود نشان دهم.

17.احساس می کنم به عنوان یک فرد ارزش زیادی ندارم.

18.فکر می کنم بسیار زودرنج و حساس هستم.

19.بدون این که هیچ گونه فعالیت بدنی انجام دهم متوجه شده ام که قلبم غیرعادی کار می کند (مثلا ضربان شدید قلب یا از کار افتادن آن برای چند لحظه).

20.بدون هیچ دلیل موجهی احساس ترس می کنم.

21.احساس می کنم زندگی بی معنا است.

فتحی آشتیانی، علی. آزمون های روان شناختی – ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. انتشارات بعثت. 1388

پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی

Youth Adjustment Inventory

پرسشنامه زیر شامل تعدادی سوال درباره مسائل مربوط به مدرسه شماست. لطفا سوال ها را به دقت بخوانید و به آنها پاسخ "بلی" یا " خیر" بدهید.

1. آیا همیشه از چیزی در مدرسه خودتان، می ترسید؟

2. آیا از ملاقات کردن با همکلاسی هایتان دوری می کنید؟

3. آیا آن چه را که خوانده اید، به زودی فراموش می کنید؟

4. فرض کنید همکلاسی هایتان ندانسته کار غیر عاقلانه ای را انجام بدهند. در این صورت آیا فورا با آن ها اوقات تلخی می کنید؟

5. آیا کمرو هستید؟

6. آیا از امتحان می ترسید؟

7. آیا به خاطر اشتباهاتتان، نگران سرزش معلمتان هستید؟

8. وقتی که موضوعی را درک نمی کنید، آیا در سوال کردن تردید دارید؟

9. آیا فهمیدن درسهایی که در کلاس تدریس می شود، برای شما مشکل است؟

روش‌شناسی و روش‌های تحقیق
گزارش نشست گروه روش‏شناسی و روش تحقیق
کاربرد رگرسیون فازی در پژوهش اجتماعی
گروه علمی- تخصصی روش‌شناسی و روش تحقیق انجمن جامعه‌شناسی ایران در دومین نشست خود که در تاریخ بیست و هشتم بهمن ماه برگزار شد، موضوعی را با عنوان "کاربرد رگرسیون فازی در پژوهش اجتماعی" به بحث گذاشت که طی آن دکتر ابراهیم خدایی عضو هیأت علمی و معاون سازمان سنجش کشور به سخنرانی پرداخت.
وی در آغاز سخنان خود با اشاره به مشتق شدن بحث رگرسیون فازی از موضوع منطق فازی، لازمه آشنایی با رگرسیون فازی و کاربردهای آن را شناخت کامل مباحث مطرح در منطق فازی دانست و گفت: همان‏طور که می‏دانید کلمه ”فازی“ خود حاوی ابهاماتی است و حتی در زبان انگلیسی معنای منفی‏ای از آن منبعث می‏شود. با این وجود، منطق فازی تلاش کرده نوعی مدل منطقی برای مسائل افراد در بخش‌های مختلف زندگی و تصمیم‌گیری‌های آنها در این رابطه ارائه دهد. بنابراین این منطق نه تنها آن معنای مبهم لغوی را ندارد؛ بلکه سعی می‏کند با ترسیم مدل، موضوع را از ابهام خارج کند.
خدایی در عین حال با اشاره به کاربرد نظریه‏های مجموعه‏ها در منطق فازی به جای جبر صفر و یک، این منطق را پلی میان نظریه مجموعه‏های کلاسیک و ابهامات موجود به ویژه در مسائلی مانند موضوعات اجتماعی معرفی کرد و گفت که در واقع، منطق فازی سعی می‏کند به همه چیز درجه نسبتی دهد تا آنها را به مدل‏های ریاضی تبدیل کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، درباره تاریخچه منطق فازی گفت: بر اساس مدارک موجود، این بحث نخستین بار در سال 1930 توسط یک فیلسوف لهستانی مطرح شده است اما موضوع چندان نتوانسته جایگاه خود را پیدا کند تا اینکه در سال 1965 آقای لطفی‏زاده که ملیت آذربایجانی - ایرانی دارد، این موضوع را بیشتر مورد توجه قرار داد. البته انتقاداتی نیز در این زمینه به او وارد بود. به عنوان مثال گفته می‌شد که او اولاً نتوانسته کاربردی را برای این بحث مشخص کند تا اینکه در اوایل دهه 70 ژاپنی‏ها آن را در سیستم‏های صنعتی مورد استفاده قرار دادند. از سوی دیگر، از آنجا که منطق فازی یک درجه رضایت‏مندی بین صفر و یک را تعریف می‏کند، این انتقاد از سوی اصحاب علم آمار مطرح می‌شد که همچنان بحث احتمال در این منطق قوی است. در عین حال، لطفی ‏زاده خود می‏گوید که تئوری او در غرب بیشتر با موانع و انتقادات فراوانی مواجه شد ولی در شرق و در کشورهایی مانند سنگاپور و ژاپن مورد استفاده قرار گرفت.
خدایی در ادامه تاکید کرد: در هرحال منطق فازی بر اساس تعاریف موجود، در پی یافتن راهی است که فکر بشری را معقول و مدل‏بندی کند. علاوه بر این، از جمله دیگر دلایلی که در ضرورت طرح بحث منطق فازی مطرح می‏شود، این است که در بسیاری موارد دستیابی به مدل‏های منطق ریاضی چندان امکان پذیر نبوده، فرآیند کار غیرخطی است یا اینکه حس‏گرهای ما اطلاعات دقیق ندارند.

وی در بخش پایانی سخنان خود توضیح داد: رگرسیون موضوعی است که در تمام علوم کاربرد دارد ولی نوع متغیرها و نگاه به آن فرق می‏کند. تئوری رگرسیون کلاسیک این است که خطی بین متغیر مستقل و وابسته برازش می‏شود. این در حالی است که در رگرسیون غیرخطی بین دو متغیر دیگر یک خط فرض نمی‏شود. رگرسیون فازی نیز به طور کلی در دو حالت مورد بررسی قرار می‏گیرد؛ وقتی روابط بین متغیرها فازی باشد یا اینکه خود متغیرها ماهیت فازی داشته باشند.