پرسشنامه تحریف های شناختی

پرسشنامه تحریف های شناختی

با توجه به رویکرد شناختی رفتاری، افکاری که به‌عنوان باورهای غیرمنطقی یا تحریف‌های شناختی در نظر گرفته می‌شوند به‌عنوان عوامل مهمی برای ظهور و تداوم رفتارهای ناکارآمد و اختلالات روانی به‌حساب می‌آیند (الیس، 2005؛ بک، 1976؛ بک، راش، شاو و همکاران، 1979).

سازه تحریف شناختی، توسط آرون. تی. بک و آلبرت الیس معرفی‌شده است و به‌طورکلی به‌عنوان استدلال‌های غلطی تعریف می‌شوند که نقش مهمی را در بروز بسیاری از اختلالات روانی ایفا می‌کنند، به‌طوری‌که بیشتر مواقع ما فکر می‌کنیم که قربانی محیط پیرامونمان هستیم و حوادث بیرونی باعث ناراحتی، افسردگی و مشکلات بین فردی ما می‌شود و راه‌حل رهایی از این روان رنجوری‌ها، حل‌وفصل و تغییر این وقایع است، ولی شناخت درمانگران، معتقدند نوع تعبیر و تفسیر غلط افراد از این اتفاقات بیرونی باعث هیجانات منفی آن‌ها می‌شود. این تعبیر و تفسیر غلط خودکار و تحت عنوان "تحریف‌ها یا خطاهای شناختی" به ذهن ما خطور می‌کنند (بک، 1976)

تحریف شناختی بین فردی به‌عنوان باورهای بسیار اغراق‌آمیز، سفت‌وسخت، غیرمنطقی و مطلق در مورد ماهیت روابط و رابطه افراد با دیگران تعریف‌شده است (الیس، 2003) از سویی احساسات و رفتارهای آشفته­ای که در روابط به وجود می‌آیند، صرفاً معلول رفتار غلط یکی از طرفین یا یک عامل آسیب‌زای دیگر نیست، به‌طوری‌که تا حدود زیادی این خود افراد هستند که به دنبال تحریکاتی مثل رفتار غلط، باعث شکل گرفتن اختلال ارتباطی می‌شوند.

در این رابطه نظریه منطقی هیجانی بیان می‌دارد که آشفتگی یک ارتباط، به‌طور مستقیم به اعمال طرف دیگر یا شکست‌های سخت زندگی مربوط نمی‌شود، بلکه بیشتر به دلیل باور و عقیده‌ای است که این افراد در مورد چنین اعمال و شکست‌هایی دارند؛ بنابراین رویکرد منطقی هیجانی در قلمروی ارتباط به افراد می‌پردازد، یعنی این رویکرد به‌جای اینکه فقط تعامل‌ها یا صرفاً سیستمی را که افراد در آن قرار دارند، موردنظر قرار دهد، افراد را موضوع اصلی اختلال می‌داند.

درمانگران منطقی هیجانی معتقدند که تفکر غیرمنطقی در بسیاری از موارد، توأماً به نوروز فردی و اختلال ارتباطی می‌انجامد. منظور از تفکر غیرمنطقی، تفکری با اغراق زیاد، انعطاف‌ناپذیری بیجا، غیرعقلانی و به‌ویژه مطلق‌گرا است. افراد، معمولاً این توانایی را دارند تا رویدادهای زندگی و روابط خود را به‌گونه‌ای کاملاً منطقی و یا غیرمنطقی، ادراک، تعبیر و ارزیابی کنند.

هرگاه انسان‌ها به‌گونه‌ای غیرمنطقی فکر کنند، توان تفکر منطقی را از دست خواهند داد و همانند کودکان خودبزرگ‌بین، چنین حکم خواهند کرد که رویدادها باید متفاوت از چیزی باشند که هستند. ازآنجاکه این قبیل افراد کنترل کمی بر رویدادهای زندگی دارند، در مواجهه با مواردی که به نظر آن‌ها از آن واقعیت مطلق مورد انتظار فاصله دارد، به‌سرعت دچار ناکامی و پریشانی می‌شوند(الیس و دریدن، 1987).

روش اجرا ونمره گذاری: این پرسشنامه بر مبنای تحریف های شناختی الیس ساخته شده است و به سنجش 10تحریف شناخته شناسایی شده توسط البرت الیس می پردازد. این پرسشنامه شامل20 سوال 5گزینه ای است که براساس مقیاس لیکرت نمره گذاری می شود.این پرسشنامه10بعد را به شرح زیر می سنجد: که به شیوه زیرتقسیم بندی ونمره گذاری می شود.

جدول 3-1.زیرمقیاس ها وسوالات مربوط به آنها درپرسشنامه تحریف شناختی

به هریک از سوال ها بسته به پاسخ داده شده از 1تا5 نمره تعلق می گیرد، که درآن گزینه کاملا موافقم نمره1،موافقم نمره2،نظری ندارم نمره3،مخالفم نمره4،کاملا مخالفم نمره5 دارند.وتنها سوال شماره یک به صورت معکوس از5 تا1 نمره گذاری می شود. بر اساس نمره گذاری هرفردی که نمره بیشتری را کسب کند از تفکر مناسب تری برخوردار است،وهرکس نمره کمتری را به خود اختصاص دهد از تحریف های شناختی بیشتری استفاده کرده است(عبداله زاده وسالار،1389).

شواهد مربوط به روایی واعتبار:این پرسشنامه دارای اعتبار وروایی داخلی می باشد.این آزمون توسط عبداله زاده وسالار در سال1389 برروی جمعیت ایرانی،151زن و146مرد هنجاریابی شد. در این فرآیند اطلاعات جمع آوری شده توسط ابزار تحقیق،به وسیله آزمونT مستقل برای مقایسه دوجنس با میانگین سنی 8/25 درمیزان استفاده از تحریف های شناختی استفاده شده است.واطلاعات به صورت جدول زیر ارایه گردیده است.

همچنین برای تعیین همسانی درونی پرسشنامه تحریف های شناختی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد.در تحقیق حاضر ضریب آلفا به دست آمده به صورت استاندارد برابر با(80/0)،است. به همیت سبب می توان نتیجه بگیریم که آزمون حاضر از همسانی درونی مناسبی برخوردار است.

جدول 3-2)میانگین وانحراف استاندارد شاخص های مربوط به ازمون تحریف شناختی

جدول3-3)نمره میانگین وانحراف استاندارد تحریف های شناختی درجنسیت

هم چنین در تحقیق محقق نیز ضریب الفای کرانباخ مطابق جدول زیر برابر با(90/0)به دست آمد.

باسلام

لطفا میزان موافقت و یا مخالف خود با هریک از عبارات (کاملاً موافقم، موافقم، نظر یندارم، مخالفم و کاملاً مخالفم) مشخص نمایید:

1. پسازاتمامکارهایم،احساسمیکنمبهنتیجهدلخواهرسیدهام.
2. باکوچکترینخطاییکهازمنسربزند،خودرانالایقوبیارزشقلمدادمیکنم.
3. اگرفردیشماراناراحتکند،پیشخودمیگوییدکه: درآیندهنیزتکرارخواهدکرد. اصلاًهمهقصدناراحتکردنمرادارند.
4. درهنگامقدمزدندرچالهایمیافتید،پیشخودمیگویید: لعنتبهاینشانس همهچالههابایدجلویپایمنسبزشوند
5. با مشاهده عینی در دیگران فکر می کنم سرتا پای چنین فردی تماما عیب است وهیچ حسنی ندارد.
6. بادیدن کوچک ترین بی نظمی براشفته می شوم وهمه جا در نظرم نامرتب وشلوغ پلوغ به نظر می آید.
7. زمانی که به خاطر کاری که کرده ام یا لباسی که پوشیده ام مورد تحسین وتعریف دیگران قرار می گیرم،پیش خودم می گویم،نه واقعا این طور که می گویند نیست.میخواهند لطفی به من کرده باشند.
8. اگر در آزمونی نمره بسیار عالی کسب کنم،فکر می کنم توانایی من در این حد نبوده واین اتفاق شانسی رخ داده است.
9. درجمعی مشغول صحبت کردن هستید،متوجه می شویدیکی ازافراددرحال خمیازه کشیدن است.پیش خود می گویید؛ازصحبت من خسته شده وخوابش گرفته.حتماحرفهایم کسل کننده اند.
10. همیشه منتظر اتفاق ناگواری هستم.
11. به نظرم میزان نکات مثبتم از اشتباهاتم کمتر است.
12. بعضی از افراد به نظرم بد میرسند.پس حتما آدم های بدی هستند.
13. از تمیز کردن اتاق طفره میروم،زیرا به خودم می گویم؛فکر آن اتاق کثیف که می افتم حالم گرفته می شود.تمیزکردنش غیر ممکن است.
14. همیشه کارهای نادرستی که انجام میدهم،بیشتر ازکارهای درستم به چشم می آید.
15. زمانی که در عمل نمی توانید براساس بایدها ونبایدهای موردنظربه خاسته هایتان برسید واز معیارهای مورد نظرتان عقب می مانید،احساس خجالت وگناه برشما چیره می شود.
16. چون دیگران نمی توانند اتنظارات مرا برآورده سازند،رنجیده خاطر می شوم.
17. وقتی در یک بازی دوستانه می بازم،به خودم می گویم من همیشه بازنده هستم.
18. ازیک برنامه غذایی برای لاغری استفاده می کنید،پس از آنکه یک وعده کامل خوردید ورژیم خود را می شکنید،پیش خود می گویید: (راستی چه آدم احمقی هستم،اصلا آدم نیستم).
19. بدون دلیل مشخصی اتفاقی ناگوار را بی آنکه ربطی به شما داشته باشد از بی لیاقتی خود تلقی می کنید.
20. خود را نسبت به کارهای دیگران مسول میدانم وقصدکنترل کردن امورشان را دارم.