پرسشنامه شش عاملی شخصیت هگزاکو HEXACO-60
پرسشنامه شش عاملی شخصیت هگزاکو HEXACO-60
مقدمه ای بر مدل و پرسشنامه شخصیتی هگزاکو
یکی از تلاش های اساسی روان شناسان شخصیت در قرن بیستم، تلاش برای پایهگذاری مدل ساختاری بهینهای برای صفات شخصیتی بود. در طی دو دهه اخیر توافقی نسبی حاصل شده که شخصیت می تواند در پنج بعد خلاصه شود که این به پنج عامل بزرگ معروف شد (لی و همکاران، 2005): برونگرایی (Extraversion)، سازگار بودن (Agreeableness)، باوجدان بودن (Conscientiousness)، ثبات هیجانی (Emotional Stability) در مقابل روان نژندی (Neuroticism)، و خرد/ پندار (Intellect/Imagination) یا گشودگی به تجارب (Openness to Experience).
تحقیقات حوزه شخصیت در طی دهه های گذشته به صورت وسیع از فرمهای پنج بزرگ و مدل پنج عاملی استفاده کرده اند. برخلاف پذیرش گستردهی مدل پنج عاملی به عنوان طبقهبندی بهینهای از اختلاف صفات شخصیتی، برخی پژوهشگران توجهشان را به صفاتی از شخصیت معطوف داشته اند که خارج از قالب مدل پنج عاملی است.
در سال های اخیر پژوهشگران با بررسی و تحلیل نتایج به دست آمده از خودگزارشدهی یا گزارش همسالان، به طور شگفت انگیز دریافتند که نتایج به دست آمده با شش عامل سازگاری دارد. این نتایج از زبانهایی نظیر هلندی، زبان فرانسوی، زبان آلمانی، زبان مجارستانی، ایتالیایی، کره ای و لهستانی به دست آمدند (ر. ک آشتون و همکاران، 2004).
در این چارهسازی شش عاملی، پنج مورد از عاملها به صورت گسترده با مدل پنج عاملی شباهت داشتند به جز این که جایگاه توافقپذیری و ثبات هیجانی در پنج عاملی عوض شد. به ویژه محتواهای مربوط به صبوری (patience) در مقابل بدخلقی (ill-temper) بهجای ثبات هیجانی به عنوان زیرمجموعه سازگار بودن تعریف شدند. به هر حال جذاب ترین شکل این راهکار، ظهور شش عاملی بود. اخیرا آشتون و لی (2004) این ابعاد شخصیت استخراج شده از مطالعات واژه ای را هگزاکو نامیدند که اختصاری است برای: صداقت – تواضع، تهییج پذیری، برون گرایی، سازگار بودن، با وجدان بودن، و گشودگی به تجربه.
صداقت – تواضع و رویه هایش: عاملی که نوعا با صداقت، بی طرفی، خلوص، فروتنی و فقدان حرص و طمع که هم در پنج و هم در شش عامل بزرگ ساختار شخصیت دیده شده است (آشتون و همکاران، 2004). اضافه شدن این بعد به عنوان یکی از مهم ترین مشخصه های مدل هگزاکو واقع شد. در واقع یک جدایی اساسی از پنج عامل بزرگ بود. رویه های این بعد در هگزاکو پی.آی در چهار رویه متمایز خلاصه شده است: خلوص، بیطرفی، دوری از طمع، و فروتنی.
تهییج پذیری و رویه هایش: با ویژگیهایی نظیر: اضطراب، واکنش عاطفی در مقابل خاطر جمعی(اعتماد به نفس)، سفت و سختی و شجاعت تعریف شده است. با جمع بندی تفات ها، آشتون و لی (2004) پیشنهاد میکنند که تهییج پذیری میتواند نام مناسبی برای این بعد باشد. رویه های این بعد در هگزاکو پی.آی در چهار رویه متمایز خلاصه شده است: ترسو بودن، اضطراب، وابستگی، و گرایش به احساسات.
برونگرایی و رویه هایش: محتویاتش شامل حراف بودن، معاشرتی، بشاش بودن در مقابل خجول، منفعل، کم تحرک بودن تعریف شده است که به برونگرایی پنج عامل بزرگ خیلی شبیه است. بنابراین بعد برونگرایی هگزاکو پی.آی برای رده بندی کردن از رویه های بیانگری، جسارت اجتماعی، سرزندگی استفاده شد.
سازگاری و رویه هایش: محتوایش شامل خوش طبعی، تحمل پذیر، و دلپذیری در مقابل تندمزاجی، تحریکپذیری و مداخلهگر و انتقادگر. قابل توجه است که محتویات این بعد با محتویات پنج عامل بزرگ متفاوت است. در نسخه هگزاکو سازگاری شامل تندمزاجی و تحریک پذیری است که یکی از عناصر ثبات هیجانی پایین است. براساس توضیحات بالا این بعد با رویههای بخشش، نجابت، انعطاف پذیری و بردباری مشخص شده است.
باوجدان بودن و رویه هایش: براساس مطالعات ساختار شخصیت، این بعد از رویههای سازمان دهی، کارسخت، دقت، و تمامیت تشکیل شده است. این بعد تقریبا با عامل با وجدان بودن مدل پنج عاملی برابر است. باوجدان بودن در هگزاکو با چهار رویهی سازمان دهی، پشت کار، کمال گرایی و احتیاط مشخص شده است.
گشودگی به تجربه و رویه هایش: عامل نهایی به نام خرد/پندار شاید بحث انگیزترین اصطلاح در مطالعات واژه ای باشد. وجه پندار صفاتی مانند اصالت و خلاقیت را شامل می شود که به نظر می رسد عنصرنیرومند این عامل در مطالعات قبلی بوده باشد. در مفهومسازی هگزاکو به دلیل شباهت بیشتر با نام قبلی به جای خرد/ پندار از گشودگی به تجربه استفاده شده است و عناصر خرد، هوش یا توانایی ذهنی را شامل نشده است. گشودگی به تجربه در هگزاکو با چهار رویهی درک زیبایی شناختی، کنجکاوی، خلاقیت و بی تکلیفی مشخص شده است.
توضیحات
با توافق عمومی روانشناسان بر سر پنج عامل بزرگ شخصیتی (به پرسشنامه نئو مراجعه نمایید) به نظر می رسید که پایان بحث سنجش صفات کلی شخصیتی نزدیک است، اما بررسی های بیشتر نشان داد که زبان عاملی مخل در این زمینه است. مطالعات بین فرهنگی نشان داده است که ساختارهای بهتری نیز در این زمینه وجود دارد که مدل هگزاکو (HEXACO) یا مدل شش عاملی شخصیت حاصل این مطالعات است که در واقع به بازآرایی دوباره صفات پنج گانه در قالب شش صفت شخصیتی پرداخته است. کلمه HEXACO از سر کلمات شش بعد شخصیتی این مدل تشکیل شده است که عبارتند از موارد زیر:
- Honesty-Humility صداقت و تواضع
- Emotionality هیجانی بودن
- Extraversion برون گرایی
- Agreeableness (versus Anger) توافق جویی
- Conscientiousness وجدانی بودن
- Openness to Experience گشودگی به تجربیات جدید
هریک از این عوامل خود از چهار مقیاس یا زیربعد تشکیل شده است که مجموعا 24 بخش را شامل می گردد.
از جمله امتیازات این مدل این است که با توجه به ساختار عوامل مورد سنجش و قدرت تبیین مدل برای فرآیندهای سازمانی ای مانند جذب، نگهداری و توسعه بسیار مناسب است.
نتایج و تفسیر آن ها
در خصوص مدل و ویژگی های نسخه های مختلف پرسشنامه شخصیتی مطالعاتی در ایران نیز انجام گرفته است که از جمله آن ها می توان به کارهای پالاهنگ و همکاران (1388) و آقابابایی (1391) اشاره کرد که تقریبا در همه موارد مدل تایید و با کمی حذف و اضافه در آیتم ها ویژگی های روانشناختی (پایایی و اعتبار) این پرسشنامه مطلوب و قابل دفاع به لحاظ علمی ارزیابی کرده اند.
راهنمای اجرا
- در ادامه عبارات و جملاتی در خصوص شما آمده است.
- لطفا هریک از آن ها را مطالعه کنید و میزان موافقت یا مخالفت خود را با آن عبارت مشخص کنید. سپس گزینه مورد نظر انتخاب کنید.
- لطفا حتی در مواردی که از نظر خود کاملا مطمئن نیستید، به عبارات پاسخ دهید.
Top of Form
1.اگر من از یک نمایشگاه هنری دیدن کنم، به صورت کلی حوصله ام سر می رود.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
2.از قبل برنامه ریزی می کنم و چیزها را سازماندهی می کنم تا در آخرین لحظه به دست و پا زدن نیفتم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
3.خیلی به ندرت از کسی کینه به دل می گیرم، حتی در مورد کسانی که به من خیلی بد کرده اند.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
4.براساس منطق و دلیل به صورت کلی از خودم راضی هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
5.اگر مجبور به سفر در شرایط بد آب و هوایی بشوم، دچار بیم و هراس می شوم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
6.برای ترفیع گرفتن یا جلو افتادن در کارم چاپلوسی نمی کنم، حتی اگر فکر کنم که تملق و چاپلوسی در آن شرایط موثر است.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
7.علاقه مند به آموختن در مورد تاریخ و مسایل سیاسی کشورهای دیگر هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
8.وقتی روی دست یابی به هدفی کار می کنم، اغلب خیلی سخت تلاش می کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
9.گاهی وقت ها مردم به من می گویند که خیلی از دیگران ایراد می گیرم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
10.در جلسات گروهی به ندرت نظر خودم را بیان می کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
11.گاهی وقت ها نمی توانم جلوی نگرانیم برای مسایل کوچک را بگیرم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
12.اگر بدانم که احتمالا هیچ وقت گیر نمی افتم، ممکن است بخواهم یک میلیون دلار یا یورو بدزدم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
13.اگر بتوانم یک اثر هنری مثل یک رمان داستانی یا یک آهنگ یا یک نقاشی خلق کنم، از آن کار لذت خواهم برد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
14.وقتی روی چیزی کار می کنم، خیلی به جزییات و مسایل ریز دقت نمی کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
15.گاهی وقت ها مردم به من می گویند که خیلی یکدنده هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
16.من کارهایی را که همراه با تعاملات اجتماعی باشد را به کارهایی که تنهایی باید انجام داد، ترجیح می دهم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
17.هرگاه از تجربه دردناکی رنج ببرم به کسی احتیاج دارم که به من احساس آرامش بدهد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
18.داشتن یک عالمه پول برای من اهمیت خاصی ندارد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
19.به نظرم توجه به افکار افراطی وقت تلف کردن است.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
20.تصمیم های من بیشتر نتیجه احساسی است که در آن لحظه دارم، شکل می گیرند و نه براساس فکر کردن دقیق.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
21.دیگران فکر می کنند، من آدمی هستم که زود جوش می آورد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
22.اغلب روزها احساس سرزندگی و خوش بینی می کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
23.وقتی دیگرانی را در حال گریه می بینم، من هم گریه ام می گیرد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
24.فکر می کنم نسبت به متوسط مردم، از احترام بیشتری برخوردارم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
25.اگر فرصت داشته باشیم، در یک کنسرت موسیقی سنتی و کلاسیک شرکت خواهم کرد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
26.موقع کار، گاهی در کنار آمدن با بی برنامگی و بی نظمی مشکل دارم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
27.رویکرد من نسبت به افرادی که به من بدی کرده اند این است که «ببخش و فراموش کن».
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
28.احساس می کنم آدم محبوبی نیستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
29.وقتی پای خطرهای جسمانی به میان می آید، خیلی دچار هراس می شوم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
30.اگر کارم گیر کسی باشد حتی به بی‌مزه‌ترین جوک هایش هم می خندم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
31.هیچ وقت از گشتن به دنبال مطلبی در فرهنگ ها و دانشنامه ها لذت نبرده ام.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
32.من فقط حداقل حجم کاری را که برای گذران امور لازم است، انجام می دهم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
33.در قضاوت هایم در مورد مردم، مایل به آسان گیری و مدارا هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
34.در موقعیت های اجتماعی، معمولا اولین کسی هستم که پا پیش می گذارد و اولین حرکت را انجام می دهد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
35.من نسبت به اغلب مردم کمتر نگران هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
36.هیچ وقت رشوه قبول نمی کنم حتی اگر خیلی زیاد باشد.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
37.مردم اغلبه به من می گویند که من تصویر سازی و تخیل قوی ای دارم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
38.من سعی می کنم همیشه در کارم دقیق باشم، حتی وقتی که تحت فشار زمانی هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
39.من بیشتر اوقات وقتی دیگران با نظر من مخالفت می کنند در مورد نظرم انعطاف پذیر هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
40.اولین کاری که در موقعیت های جدید انجام می دهم دوست شدن با افراد است.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
41.بدون نیاز به حمایت عاطفی دیگران، می توانم از عهده موقعیت های سخت بر بیایم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
42.اگر ممکن باشد، از داشتن اجناس لوکس گران قیمت خیلی لذت می برم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
43.از افرادی که دیدگاه های غیر معمول دارند خوشم می آید.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
44.من خیلی اشتباه می کنم چون قبل از عمل، فکر نمی کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
45.اغلب مردم سریعتر از من عصبانی می شوند.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
46.اغلب مردم سرحال تر و پویا تر از حالت معمول من هستند.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
47.وقتی افراد نزدیک به من برای مدت طولانی از من دور می شوند، سخت احساساتی می شوم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
48.می خواهم دیگران بدانند که من فردی مهم و و صاحب جایگاه و شان هستم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
49.خودم را جزیی از گروه افراد هنرمند و خلاق نمی دانم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
50.دیگران اغلب به من «کمالگرا» می گویند.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
51.حتی وقتی دیگران خیلی اشتباه می کنند، به ندرت چیزی منفی به زبان می آورم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
52.گاهی وقت ها احساس بی ارزشی می کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
53.حتی در شرایط اضطراری، احساس وحشت زدگی نمی کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
54.فقط برای این که کسی کاری برایم انجام بدهد، وانمود نمی کنم که از او خوشم می آید.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
55.بحث فلسفی به نظرم حوصله سربر است.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
56.ترجیح می دهم کاری را که به ذهنم می رسد انجام بدهم تا این که به اجرای یک برنامه از قبل ریخته شده بچسبم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
57.وقتی دیگران به من می گویند که اشتباه می کنم، اولین واکنش من جدل کردن با آن ها است.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
58.وقتی در گروهی هستم، اغلب این من هستم که از طرف گروه صحبت می کنم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
59.حتی در موقعیت هایی که بیشتر مردم احساساتی می شوند، من غیر احساساتی می مانم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
60.اگر بدانم که گیر نمی افتم ممکن است که برای جعل پول وسوسه بشوم.
کاملا مخالفم * مخالفم* نظری ندارم * موافقم* کاملاٌ موافقم*
- لینک منبع
تاریخ: چهارشنبه , 15 آذر 1402 (12:19)
- گزارش تخلف مطلب