فرم کوتاه پرسشنامه فراشناخت ولز MCQ-30

یکی از ابعاد شخصیتی انسانی که مرتبط با حوزه رفتار سازمانی است و از مفاهیم مهم روانشناسی مثبت نگر است، سرمایه‌های روان‌شناختی است.

سرمایه‌های روان‌شناختی یک حالت مثبت نگر به زندگی است که از چهار سازه امید ، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی تشکیل‌شده است. شاید بهترین سازه‌ای که ملاک‌های رفتار سازمانی مثبت نگر را شامل می‌شود، خودکارآمدی است. برای کاربرد در محیط کار لوتانز (1998) آن را اعتقاد (اطمینان) فرد در رابطه با توانایی خویش برای بسیج انگیزش، منابع شناختی و اعمال موردنیاز جهت انجام موفقیت‌آمیز وظیفه‌ای ویژه در متن و موقعیتی خاص تعریف کردند.

دومین سازه، خوشبینی است. شیرر و کارور (1985) به‌طور کاملاً ساده نوشتند که «خوش‌بین‌ها افرادی هستند که انتظار دارند چیزهای خوبی برایشان اتفاق افتد؛ بدبین‌ها افرادی هستند که انتظار دارند چیزهای بدی برایشان اتفاق افتد این بیان نشان‌دهنده یک چارچوب انتظار است که برای فهم نقش بانفوذ خوش‌بینی در موفقیت شخص استفاده می‌شود. افراد خوش‌بین تمایل دارند تا انتظارات مثبت خودشان را درباره آنچه اتفاق خواهد افتاد، باقی نگه‌دارند. این تعریف خوش‌بینی در تباین با افراد کارآمد بود، کسانی که اعتقاددارند پیامدهای مثبت مسلماً رخ خواهند داد با این باور که توانایی شخصی‌شان به موفقیت منجر خواهد شد. افراد خوش‌بین پیامدهای مثبتی را برای خودشان صرف‌نظر از توانایی شخصی، انتظار داشتند.

سومین سازه امید است. به‌طور مفهومی آشنایدر، اروینگ و اندرسون (1991) امید را بدین گونه تعریف کردند: امید حالت انگیزشی مثبتی است که از موقعیت در 2 جزء زیر ناشی می‌شود. الف) عزم راسخ داشتن (انرژی معطوف به هدف) و ب) طراحی مسیرهای لازم حتی در هنگام مواجهه با موانع و برنامه‌ریزی برای رسیدن به هدف. چهارمین قابلیت مثبت که سرمایه روان شاختی را تشکیل می‌دهد، تاب‌آوری می‌باشد. تاب‌آوری مجموعه‌ای از پدیده‌هاست که اغلب با مقابله مثبت و سازگاری در مواجهه با بدبیاری با مخاطره مهم توصیف می‌شود.

پاسخگوی عزیز: لطفا سوالات زیر را به دقت بخوانید وگزینه ای را که به احساس شما نزدیکتر است با علامت ضربدر مشخص نمایید.

معرفی آزمون

برای سنجش سرمایه روانشناختی از پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز[1] (2007) استفاده می شود. این پرسشنامه 24 سؤالی و شامل چهار خرده مقیاس امیدواری، تاب آوری، خوش بینی و خودکارآمدی است که در آن هر خرده مقیاس شامل 6 گویه است و آزمودنی به هر گویه در مقیاس 6 درجه ای(کاملا مخالفم تا کاملا موافقم) لیکرت پاسخ می دهد.

سرمایه روانشاختی یک حالت روانشناختی مثبت و رویکرد واقع گرا و انعطاف پذیر نسبت به زندگی است که از چهار سازه امید، خوش بینی، تاب آوری و خودکارآمدی تشکیل می شود و هر کدام از آنها به عنوان یک ظرفیت روانشناختی مثبت در نظر گرفته می شود، دارای مقیاس اندازه گیری معتبر است، مبتنی بر نظریه و تحقیق است و قابلیت رشد دارد و به طور چشمگیری با پیامدهای عملکردی ارتباط دارد. در واقع، اصطلاح سرمایه روانشناختی به مفهوم این که "چه کسی هستید(خود واقعی)" و" چه کسی می خواهید بشوید(خود ممکن)" اشاره دارد و چیزی ورای سرمایه انسانیچه چیزی می دانم " و  سرمایه اجتماعی " چه کسانی را می شناسم" است. به سخن دیگر، سرمایه روانشاختی افراد را به چالش می کشاند تا در جستجوی این سوال برآیند که چه کسی هستند و در نتیجه به خودآگاهی بهتر که لازمه دستیابی به هدفها و موفقیت است......).

روش نمره گذاری

برای محاسبه نمره سرمایه روانشناختی ابتدا نمره هر خرده مقیاس محاسبه می شود و از جمع نمرات خرده مقیاس­ها نمره سرمایه روانشناختی حاصل می­گردد.

خرده مقیاس­های پرسشنامه سرمایه روانشناختی

بررسی روایی و پایایی

روایی پرسشنامه در مطالعات مختلف مورد تأیید قرار گرفته است. لوتانز (2007) با استفاده از تحلیل عاملی و معادلات ساختاری نسبت خی دو این آزمون را 6/24 و آماره­های CFI و RMSEA این مدل را 97/0 و 08/0 گزارش کرده است که روایی عاملی آزمون مورد تأیید قرار گرفته است. پایایی پرسشنامه در ایران توسط بهادری خسروشاهی و همکاران (1391) بر اساس آلفای کرونباخ 85/0 گزارش شده است.

[1]- Luthans Psychological Capital Questionnaires(PCQ)